ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਕਿਹੜਾ ਹਿੱਸਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਦਾਨ? ਜਾਣੋ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ.....

Health : ਅੱਖਾਂ ਕੁਦਰਤ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਨਮੋਲ ਤੋਹਫਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਦੌਲਤ ਹੀ ਮਨੁੱਖ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਹਰ ਰੰਗ ਨੂੰ ਦੇਖ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੋਈ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਸੀ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਖਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਹਨੇਰਾ ਫੈਲ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਪਰ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਅੱਖਾਂ ਦਾਨ ਕਰਕੇ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਾਪਸ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅੱਖਾਂ ਦਾਨ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹਨ ਜੋ ਅਕਸਰ ਲੋਕ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਅੱਖਾਂ ਦਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਅੱਖਾਂ ਦਾਨ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ? ਕਿਸ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਕਰਨਾ ਹੈ? ਅੱਖਾਂ ਦਾਨ ਵਿੱਚ ਅੱਖ ਦਾ ਕਿਹੜਾ ਹਿੱਸਾ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? ਕੀ ਜਿਉਂਦੇ ਜੀਅ ਅੱਖਾਂ ਦਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ? ਅੱਖਾਂ ਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਕੀ ਫਾਇਦਾ ਹੈ?ਤਾਂ ਆਓ ਇਹਨਾਂ ਸਾਰੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਜਿਲ੍ਹਾ ਸੰਯੁਕਤ ਹਸਪਤਾਲ ਗੌਤਮ ਬੁੱਧ ਨਗਰ ਦੇ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਸਰਜਨ ਡਾ: ਪੰਕਜ ਤ੍ਰਿਪਾਠੀ ਤੋਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਨੇਕ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਕਿਸੇ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਰੋਸ਼ਨੀ ਲਿਆ ਸਕੋ।ਕਿਸੇ ਵੀ ਉਮਰ ਜਾਂ ਲਿੰਗ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਅੱਖਾਂ ਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਮੋਤੀਆਬਿੰਦ ਦਾ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕਰਵਾਇਆ ਹੈ, ਐਨਕਾਂ ਲਗਵਾਈਆਂ ਹਨ, ਬੀਪੀ ਜਾਂ ਸ਼ੂਗਰ ਰੋਗ ਹੈ, ਉਹ ਵੀ ਅੱਖਾਂ ਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਰੈਟਿਨਲ ਜਾਂ ਆਪਟਿਕ ਨਰਵ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਅਪੰਗ ਵਿਅਕਤੀ ਵੀ ਅੱਖਾਂ ਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਕੋਰਨੀਆ ਅੱਖਾਂ ਦਾਨ ਵਿੱਚ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅੱਖ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਬਾਹਰੀ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਪਰਤ ਹੈ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਪੁਤਲੀ ਨੂੰ ਕੋਰਨੀਆ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੋਰਨੀਆ ਰੈਟੀਨਾ ਨੂੰ ਰੋਸ਼ਨੀ ਭੇਜਦਾ ਹੈ, ਉਥੋਂ ਇਸ ਦਾ ਚਿੱਤਰ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਅਤੇ ਪਛਾਣਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ।ਕੋਰਨੀਆ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਬੈਂਕ ਜਾਂ ਕੋਰਨੀਆ ਬੈਂਕ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਹੋਵੇ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਕੁਝ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕ ਨਹੀਂ ਹਨ ਪਰ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਅੱਖਾਂ ਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਸਰਜਨ ਤੁਰੰਤ ਕੌਰਨੀਆ ਲੈ ਕੇ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਭੇਜਦਾ ਹੈ। ਨੋਇਡਾ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕੋਰਨੀਆ ਵੀ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਨਹੀਂ, ਅੱਖਾਂ ਦਾਨ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਦੱਸ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਆਈ ਬੈਂਕ (Eye Bank) ਅਤੇ ਹਸਪਤਾਲ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰਕੇ ਅੱਖਾਂ ਦਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।ਭਾਵੇਂ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਿੰਨੀ ਜਲਦੀ ਹੋ ਸਕੇ ਅੱਖਾਂ ਦਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਕੌਰਨੀਆ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 6 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਲਈ, ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਟੀਮ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਡੱਬੇ ਵਿੱਚ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇ ਕੋਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਕੋਰਨੀਆ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਦੀ ਹੈ, ਇਸਨੂੰ ਲੈਬ ਵਿੱਚ ਘੋਲ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਸਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਕੋਰਨੀਆ ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਲੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਕੋਰਨੀਆ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇਸ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 7 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨੂੰ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਿੰਨੀ ਜਲਦੀ ਕੋਰਨੀਆ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਨਤੀਜਾ ਉੱਨਾ ਹੀ ਵਧੀਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਰੈਟੀਨਾ ਬਾਰੇ ਖੋਜ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ, ਪਰ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਕੋਰਨੀਆ ਨੂੰ ਦਾਨ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕਰਨਾ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਡਾਕਟਰੀ ਖੋਜ ਆਦਿ ਲਈ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਹੋਰ ਅੰਗ ਵੀ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।