ਜਾਣੋ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਕਾਰ ਅਤੇ ਖਤਰਨਾਕ ਲੱਛਣ....

ਦੇਸ਼ (੬ ਸਿਤੰਬਰ ੨੦੨੪ ) : ਪਿਛਲੇ ਕੁੱਝ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਵਾਇਰਸ ਸਾਡੇ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮਾਦਾ ਏਡੀਜ਼ ਮੱਛਰ ਕੱਟਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਲੱਛਣ ਮਾਦਾ ਏਡੀਜ਼ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਗਭਗ 5 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਦਾ ਸਮਾਂ 3 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ 10 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗੱਲ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਮੱਛਰ ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਹੀ ਕੱਟਦਾ ਹੈ। ਜਾਣ ਲਓ ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਬਾਰੇ : 1. ਕਲਾਸੀਕਲ ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ (CDF)- ਸਧਾਰਨ ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ 5 ਤੋਂ 7 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਰੀਜ਼ ਦਵਾਈਆਂ ਨਾਲ ਹੀ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੈਨਿਕ ਭਾਸਕਰ ਦੀ ਖਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਸਾਧਾਰਨ ਮਰੀਜ਼ ਹੀ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਇਸ ਲੱਛਣ ਹਨ: ਠੰਢ ਨਾਲ ਬੁਖਾਰ। - ਜੋੜਾਂ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਸਿਰ ਦਰਦ - ਬਹੁਤ ਕਮਜ਼ੋਰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ, ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣਾ, ਉਲਟੀ। -ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਦਰਦ। -ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਮਾਮੂਲੀ ਦਰਦ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ। -ਸਰੀਰ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ‘ਤੇ ਧੱਫੜ ਵੀ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ। 2. ਡੇਂਗੂ ਹੈਮੋਰੈਜਿਕ ਬੁਖਾਰ (DHF) - ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ ਹੈਮੋਰੈਜਿਕ ਬੁਖਾਰ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਾਧਾਰਨ ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਹੋਰ ਲੱਛਣ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਖੂਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਕੇ ਇਸਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਤਾਂ ਡੇਂਗੂ ਹੈਮੋਰੇਜਿਕ ਬੁਖਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। -ਸ਼ੌਚ ਜਾਂ ਉਲਟੀ ਵਿੱਚ ਖੂਨ। -ਨੱਕ ਅਤੇ ਮਸੂੜਿਆਂ ਤੋਂ ਖੂਨ ਵਗਣਾ। -ਸਕਿਨ ‘ਤੇ ਗੂੜ੍ਹੇ ਨੀਲੇ ਕਾਲੇ ਨਿਸ਼ਾਨ। 3. ਡੇਂਗੂ ਸ਼ੌਕ ਸਿੰਡਰੋਮ (DSS) – ਡੇਂਗੂ ਸਦਮਾ ਸਿੰਡਰੋਮ ਬੁਖਾਰ ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਹੈਮੋਰੇਜਿਕ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ‘ਸਦਮੇ’ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਰਗੇ ਕੁਝ ਲੱਛਣ ਵੀ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੱਛਣਾਂ ‘ਤੇ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਡੀਐਚਐਫ ਅਤੇ ਡੀਐਸਐਸ ਵਧੇਰੇ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਤਾਂ ਇਹ ਡੇਂਗੂ ਸ਼ੌਕ ਸਿੰਡਰੋਮ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। -ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਵੀ ਸਕਿਨ ਦੀ ਠੰਢਕ। -ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਬੇਚੈਨੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣਾ। -ਮਰੀਜ਼ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 1. NS1 - ਜੇਕਰ ਮਰੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਟੈਸਟ 5 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕਰਨਾ ਸਹੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਟੈਸਟ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਟੈਸਟ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵੀ ਗਲਤ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ। 2. ਏਲੀਸਾ ਟੈਸਟ - ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਇਹ ਟੈਸਟ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਸ ਟੈਸਟ ਵਿਚ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਲਗਭਗ ਸੌ ਫੀਸਦੀ ਸਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦੋ ਕਿਸਮ ਦੇ ELISA ਟੈਸਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ IgM ਅਤੇ IgG ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿਸਣ ‘ਤੇ 3 ਤੋਂ 5 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ IgM ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣਾ ਸਹੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ IgG ਨੂੰ 5 ਤੋਂ 10 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕਰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਹੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।