ਇੰਡੀਅਨ ਨੇਵੀ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਸਮੁੰਦਰੀ ਡਾਕੂਆਂ ਨਾਲ ਲੜਦੇ ਹੋਏ ਈਰਾਨੀ ਜਹਾਜ਼ ਤੇ ਸਵਾਰ 23 ਪਾਕਿਸਤਾਨੀਆਂ

by Jasbeer Singh
March 30, 2024

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ- ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਲਗਾਤਾਰ ਇੱਕ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਜਾ ਸਕਣ। ‘ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸੰਕਲਪ’ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਨੇ ਕਈ ਵਾਰ ਸਮੁੰਦਰੀ ਡਾਕੂਆਂ ਦੇ ਮਨਸੂਬਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਕਾਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ। ਸਮੁੰਦਰੀ ਡਾਕੂਆਂ ਨੇ ਈਰਾਨੀ ਮੱਛੀ ਫੜਨ ਵਾਲੇ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਹਾਈਜੈਕ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਕਾਲ ਆਈ। ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਨੇ ਇਸ ‘ਤੇ ਤੁਰੰਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਦਿਆਂ ਈਰਾਨੀ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਅਰਬ ਸਾਗਰ ‘ਚ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ। ਘੰਟਿਆਂ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਈਰਾਨੀ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰੀ ਡਾਕੂਆਂ ਦੇ ਚੁੰਗਲ ‘ਚੋਂ ਛੁਡਵਾਇਆ, ਸਗੋਂ 23 ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬਚਾਇਆ।ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਈਰਾਨ ਦਾ ਅਲ-ਕੰਬਰ 786 ਨਾਂ ਦਾ ਜਹਾਜ਼ ਅਰਬ ਸਾਗਰ ‘ਚ ਮੱਛੀਆਂ ਫੜਨ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਚਾਲਕ ਦਲ ਵਿਚ 23 ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨ। ਫਿਰ ਅਚਾਨਕ ਸਮੁੰਦਰੀ ਡਾਕੂਆਂ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਕੇ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਹਾਈਜੈਕ ਕਰ ਲਿਆ। ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੀ ਕਮਾਂਡ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਮਿਲੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਾਈਜੈਕ ਕੀਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਛੁਡਾਉਣ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਇਸ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਗਸ਼ਤੀ ਜਹਾਜ਼ ਆਈਐਨਐਸ ਸੁਮੇਧਾ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੀ। INS ਸੁਮੇਧਾ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਹਾਈਜੈਕ ਕੀਤੇ ਗਏ ਈਰਾਨੀ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਸਮੁੰਦਰੀ ਤੱਟ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 167 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸਥਿਤ ਸੀ। ਅਲ-ਕੰਬਰ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰੀ ਡਾਕੂਆਂ ਦੇ ਚੁੰਗਲ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕਰਵਾਉਣ ਵਿੱਚ ਗਾਈਡਡ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਫਰੀਗੇਟ ਆਈਐਨਐਸ ਤ੍ਰਿਸ਼ੂਲ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੀ।12 ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਸੰਘਰਸ਼ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ ਈਰਾਨੀ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮੁਕਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ ਗਈ। ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਡਾਕੂਆਂ ਵਿਚਾਲੇ ਕਰੀਬ 12 ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਟਕਰਾਅ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ। ਅਖੀਰ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੇ ਬਹਾਦਰ ਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਲੁਟੇਰਿਆਂ ਨੂੰ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਈਰਾਨੀ ਜਹਾਜ਼ ਅਲ-ਕੰਬਰ ਨੂੰ ਐਸਕਾਰਟ ਦੇ ਨਾਲ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਘਟਨਾ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਵਾਪਰੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਾਰੇ 23 ਨਾਗਰਿਕ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹਨ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਇਸ ਖੇਤਰ ‘ਚ ਕਈ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ ਅਕਸਰ ਮੱਛੀਆਂ ਫੜਨ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਦਨ ਦੀ ਖਾੜੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦ ਮਹਾਸਾਗਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰੀ ਡਾਕੂਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਪਾਰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸੋਮਾਲੀਅਨ ਸਮੁੰਦਰੀ ਡਾਕੂ ਅਤੇ ਹੂਤੀ ਬਾਗੀਆਂ ਨੇ ਸੁਏਜ਼ ਨਹਿਰ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਲਗਾਤਾਰ ਹਮਲਿਆਂ ਕਾਰਨ ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਪਾਰ ‘ਤੇ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਪਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕਈ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਨੇ ਅਦਨ ਦੀ ਖਾੜੀ, ਅਰਬ ਸਾਗਰ ਅਤੇ ਹਿੰਦ ਮਹਾਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਸੰਕਲਪ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਕਸਦ ਸਮੁੰਦਰੀ ਰਸਤੇ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰੀ ਡਾਕੂਆਂ ਅਤੇ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਨੇ 35 ਸੋਮਾਲੀਅਨ ਸਮੁੰਦਰੀ ਡਾਕੂਆਂ ਨੂੰ ਮੁੰਬਈ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕੀਤਾ ਹੈ।